Ca dao về lao động sản xuất phản ánh đời sống người nông dân, thể hiện tinh thần cần cù, sáng tạo và giá trị nhân văn trong lao động hằng ngày.
Ơn trời mưa nắng phải thì,
Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.
Công lên chẳng quản lâu đâu,
Ngày nay nước bạc, ngày sau cơm vàng.
Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang
Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu.
Cày đồng đang buổi ban trưa
Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.
Ai ơi, bưng bát cơm đầy,
Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần!
Người ta đi cấy lấy công,
Tôi nay đi cấy còn trông nhiều bề.
Trông trời, trông đất, trông mây
Trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm
Trông cho chân cứng, đá mềm
Trời êm, bể lặng mới yên tấm lòng.
Lúa chiêm lấp ló đầu bờ
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên.
Muốn cho lúa nảy bông to
Cày sâu bừa kĩ phân tro cho nhiều.
Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc, có ngày phong lưu.
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa.
Tỏ trăng mười bốn được tằm
Tỏ răng hôm rằm thì được lúa chiêm.
Trời mưa trời gió đùng đùng
Bố con ông Nùng đi gánh phân trâu
Đem về trồng bí trồng bầu
Trồng ngô, trồng lúa, trồng rau, trồng cà.
>>> Tìm hiểu thêm: Ca dao tục ngữ là gì? Tìm hiểu đặc điểm và ý nghĩa của ca dao tục ngữ
Tháng Chạp là tháng trồng khoai,
Tháng Giêng trồng đậu, tháng Hai trồng cà.
Tháng Ba cày vỡ ruộng ra,
Tháng Tư làm mạ, mưa sa đầy đồng.
Ngày thì đem thóc ra phơi,
Tối lặn mặt trời đổ thóc vào xay.
Một đêm là ba cối đầy
Một tay xay giã, một tay giần sàng
Tháng Ba ngày Tám rỗi ràng,
Làm sao đủ gạo mùa màng khỏi lo.
Cơm ăn một bát sao no
Ruộng cày một vụ sao cho đành lòng
Sâu cấy lúa, cạn gieo bông
Chẳng ươm được đỗ thì trồng ngô khoai.
Mồng chín tháng chín có mưa
Thì con sắm sửa cày bừa làm ăn.
Mồng chín tháng chín không mưa,
Thì con bán cả cày bừa đi buôn.
Buồn tình thúng lủng sàng hư,
Mãn mùa tính lại không dư đồng nào.
Bao giờ đom đóm bay ra,
Hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng.
>>> Tìm hiểu thêm: Những câu ca dao tục ngữ chửi xéo - Đặc điểm và ý nghĩa văn hóa
Ca dao về lao động sản xuất không đơn thuần là những câu hát vui miệng mà còn mang nhiều giá trị sâu sắc.
Chúng không chỉ khích lệ tinh thần lao động chăm chỉ, nhắc nhở sự cần cù, chịu khó, mà còn phản ánh mối quan hệ hài hòa, gắn bó giữa con người và thiên nhiên.
Người nông dân học trồng trọt, chăn nuôi và nghề thủ công từ kinh nghiệm dân gian, trong khi ca dao trở thành công cụ giáo dục tinh thần, nhắc nhở sống có trách nhiệm, trân trọng lao động.
Ca dao về lao động sản xuất không chỉ lưu giữ nét văn hóa dân gian mà còn nhắc nhở con người trân trọng lao động, học hỏi chăm chỉ và giữ gìn truyền thống.
>>> Tìm hiểu thêm: Ca dao tục ngữ về phẩm chất con người - Bài học sâu sắc từ dân gian